Storyteller template

dut kantagai

Menu
  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Storyteller template

dut kantagai

  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Arantzazuko kanta berriak

Aurkibidea


  • 00.- Sarrera
    • Sarrera

  • 01.- Jose Ignazio Aranaren Abesti-testuak
    • Ama Birjina Arantzazukoari (1881)
    • Ama Birjina Arantzazukoari Agur ona edo salbea (1881)
    • Azken agurra Ama Birjinari (1881)
    • Itsasoko izar Birjina (1881)
    • [Arantzazuko Ama Birjina] (1950?)

  • 02.- XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • [Agur, agur, agur, Maria] (1881)
    • Ama Birjina Arantzazukoari agurrak (1881)
    • Zortzico a la Virgen de Arantzan-zu (1881)
    • Arantzazuko Birjina Amari erregu bat (1881)
    • Gozos a Ntra. Sra. de Aránzazu (1881/1920?)
    • Arantzazuko Birjinari Laukoak (1881)
    • Zortziko Haundia Maria Arantzazukoari (1881)
    • [Arantzazutik degu albiste berria] (1886)
    • Bertso berriak, Arantzazuko peregrinaziorako jarriak (1886)
    • [Ama maite Mariak] (1886)
    • [Salbe errugabeko] (1886?)
    • a la Sma. Virgen de Arantzazu (~1890)
    • Aloñako artzaia (1898)
    • [Txoragarrizko berri gozoa] (1899)
    • [Ongi etorri gure artera] (1899)
    • [Arantzazuko Ama Maria] (1899)

  • 03.- XX. Mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Zer egun pozgarria (~1910?)
    • Aloña Mendi[ko euskal erregina] (1910?)
    • Arantzazuko Miren Garbiari [obertikia] (1912)
    • Arantzazuko Andre Mariari abestiak (1912)
    • Arantzazuko Ama Birjinari bederatziurrena (1915)
    • Gozos a la Santísima Virgen (1915)
    • Errukiz begira iguzu. Otoia (1917)
    • Arantzazura (1918)
    • Bene-benetan maite zaitugun Ama (1918?)
    • Nere Ama Birjina (1918)
    • Gorantz [dijoaz nere begiak] (1918)
    • Ama laztan bat (1918)
    • Arantzazuko Ama Maite (1918)
    • Arantzan zu?... (1918)
    • [Arantzazun Maria] (~1918?)
    • Arantzazu aldean (1918)
    • Izar eder-eder (1918?)
    • Gipuzkoaren herrizai nagusi (1918)
    • Zure oinetan, Ama (1918)
    • Nere poza Arantzazuko Andre Maria (1918)
    • Agur orbangabeko (1918)
    • Goazen Arantzazura (1918)
    • Aurrera (1918)
    • Zera Zu Jesusen (1918)
    • Goazen poz-alai [Arantazura] (1918)
    • Gipuzkoako zaindariari (1918)
    • Arantzazuko Amari (1) (1918)
    • Arantzazuko Amari (2) (1918)
    • Zaindu zazu, Ama Miren (1918?)
    • Arantzan zu? (1920)
    • Arantzazuko ama neskutsa[ren kanta] (1921)
    • Aloñapeko [Ama] (1897 + 1921)
    • Atsekabe Garratzetan (1921)
    • Ene Ama arantzazukoa (1921)
    • Arantzazuko Andre Mariari abestiak (1923)
    • Deitu Zugana...! (1923)
    • Donostiatik etorri gera (1924)
    • Arantzazu aldean (1928)
    • Hainbat edertasun (1929)
    • Himno a la Virgen de Arantzazu, Patrona de Guipúzcoa (1931)
    • Sabatina
    • Aloña mendian (1934)
    • Agur zuri, Birjin Arantzazuko Salve Mater (1935)
    • Gora, gora, Frantziskoren semeak (1935)
    • Eusko Frantziskotar Ereserkia (1935)
    • Otoitza [Arantzazuko Ama]
    • Arantzazuko Amari (1) (1935)
    • Arantzazuko Amari (2) (1935?)
    • [Agur, oi Arantzazuko]
    • Arantzazuko anaidiaren eresia (1936)
    • [Euskaldunen Ama Kutun] (1936)
    • Mendi gain-gainean (1946)
    • Arantzazura bidian (1949)
    • Arantzazuko Ama (1949?)
    • Arantzazun berri bat (1950)
    • Oi Arantzazu! (1950)
    • Txoko goxo, Arantzazu (1950)
    • Arantzazura [erromerian] (1950)
    • Arantzazuko Ama (1952)
    • Arantzazu mendiko (1954)
    • Arantzazuko agurra
    • Arantzazuko Amari poz-jarioak (1954)
    • Arantzazuko Ama maite (1956)
    • Otoia (1956)
    • Arantzazuko Birjin laztana (1956)
    • Arantzazuko Ama
    • Aloña. Arantzazuko mendi abestia (1956?)
    • Agur Arantzazuko (1) (1956)
    • Agur Arantzazuko (2) (1956)
    • Arantzazuko Ama Birjinari (1956?)
    • [Arantzazuko Ama]
    • Arantzazuko [fraide Gazteak] (1956)
    • Eskaria (1958)
    • Arantzazun (1962)
    • Arantzazu! (1964)
    • Arantzazuko Ama Birjina. Bertsoak (~1970)

  • 04.- Salbatore Mitxelena
    • Zazpi Ahizpatxo (1949)
    • Arantzazuko kanta (1949)
    • Herriarena ala praileena? (1949)
    • [Ermitatxo bat] (1949)
    • Oñatiarrak [Errodrigokin] (1949?)
    • Kristau animak (1949)
    • Zeruak non nahi dun... Hantxe! (1949)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (1) (1949-1952)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (2) (1949-1952)
    • Uxo Mandataria (1947-1952)
    • Ardi txuriak (1949-1952)
    • Egunsentia (1949)
    • Ermitatxoa eidazu... (1949)
    • Aida txuri! aida gorri! (1949)
    • Zazpi ahizpatxo (1947-1952)
    • Arantzan zu? (Zazpi Ahizpatxo) (1949)
    • Lore ta Izar (1947)
    • Hegatan (1949)
    • Sorginak (1949)
    • Boga, marinela (1949)
    • Terranoba kaietan (1949)
    • Itxasoan urak haundi (1949)
    • Zaldibarko neskatxarena (1949)
    • Alargunarena (1949)
    • Zure errukizko (1881-1949)
    • Zuk zer dezu, Arantzazu? (1946-1949)
    • Arantzazu erre zanekoa (1949)
    • Basilika berriarena (1952)
    • Horra Eliza jasoa! (1952)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (3)
    • Gure Oroitz

  • 05.- Bitoriano Gandiaga
    • [Harkaitzeko elorria] (1959)
    • [Hementxe, hemen dago] (1951-1955)
    • Artaso [lotan] (1972)
    • Aizkorriko kurtzeari (1994)
    • Andre Maria Zeruetako (1993-1999)
    • Andre Mari, zure elorria (1993-1999)
    • Andre Mari Elorriko (1993-1999)
    • Tiriki, tauki, tauki (1972)

  • 06.- Iñaki Beristain
    • Arantzazu Liturgiakoa
    • Txoko Argi, Arantzazu
    • Ez dugu bakerik
    • Oi Arantzazu!
    • Erromesen arreba (1993)
    • Arantzazuko Ama on
    • Amets Kabi (2003)
    • Otoitz Leku (2003)
    • Pizkunde egunsentia (2003)
    • Agur, agur

  • 07.- Arantzazu eta Ainhoa
    • Begira zazu, Maria
    • Arantzako Ama Birjinari (1924)
    • Arantzazurat, Ainhoa gaindi

Bilatzailea

Arantzazu aldean (1928)

Testua: Ignazio Omaetxebarria
Bi doinuak: Herri-doinuak
M4S, 7. or. (ik. OSJ-3, 51. or.)
Harmonizazioa: Joan Jose Ndad. Garmendia; Leonardo Zelaia
AranMusArtcx, B-8-10-6
– AAB: 065-066, 109-110, 143-144 –

 Korua

Arantzazu aldean
izar bat da ageri:
Infernurantz egin du
sugeak ihesi;
arantzatik txilin bat
berez ari da dilindari...
Jesus haurtxoarekin
dago Andra Mari.

Estrofak

  1. Hementxen nauzu, Ama,
    maiten-maiten hori,
    zu ikusi ta ikustera
    hemen naiz etorri.
    Izar distiratzaile,
    eder zoragarri,
    errukiz samurtuak
    dituzu begi bi.

  2. Arantzartean zaude,
    arantza gaberik;
    arantzartean nabil,
    arantzaz beterik:
    Nere negar-bizitzaz
    izan zaite erruki;
    arantzan zauden horrek
    lagun, Ama, neri.

  3. Hutseginak aitortu
    zintzo damuturik,
    ta aingeruen ogia
    hartu nahi det egin.
    Euskaldun zaharrakandik
    hauxe dut ikasi;
    euskal ohitura zaharrak
    ez ditut nahi utzi.

R. M. Azkueren “Arantzazu aldean” kantatik abiatuz, testu berria sortu zuen I. Omaetxebarriak (1928), 19 urte zituelarik. Arantzazuko sinboloen sintesia da kanta: izarra, sugea, elorria (arantza), txilina, eta Andre Maria Haurrarekin, jakina. Koruarentzat Azkueren beraren doinu herritarra aukeratu zuen (CPV, IX, 17-732 zenb., 851-852 or.; G2T. 86. or., 3. kanta); estrofentzako, berriz, badirudi “Rodrigo Baltzategi” hasten den balada-aldaeretako batetik hartu zuela (ik. G2T, 86. or., 1. kanta) edo “Nere Ama Birjiña” hasten den aldaeretako batetik (REA/JK, XXV. doinua, 68. or.). Ondoren Leonardo Zelaiak harmonizatu egin zuen kanta (4 v. mix. eta org.); euskarazko eta gaztelaniazko testuak sartuz (Leonardo Celaya, Arantzazu-aldean. Reina del Aloña, Bilbao: Impresos musicales Ordorica, u.g.). Bertsio horretan kantatu izan du euskaraz Arantzazuko koruak: Koruarena eta bigarren estrofa gehienbat. OKA-k ere bi horiek jaso zituen.

Badirudi Omaetxebarriak bi aldaera idatzi zituela aldi berean, aukera bi emanez edo: M4S-tik hemen jaso dudana eta Omaetxebarria beraren OSJ-3 sortako 51. orrialdean ageri dena. Batak eta besteak data berbera daramate: “14-II-1928”. Bien arteko funtsezko ezberdintasuna honetan datza: Mitxelenaren (M4S, 7. or.) kopian estrofetako aditza lehen pertsona singularrekoan –nika– dago: ementxen nauzu – naiz etorri – arantzartean nabil – nere negar – lagun, Ama, neri – nai det – dut ikasi – ez ditut nai utzi; Omaetxebarriaren OSJ-3 kopian, berriz, lehen pertsona pluralekoan –guka–: emen gaituzu – gatzaizkizu etorri – arantzartean gabiltz – lagun, Ama, guri – gure asabengandik – guk ikasi – sendo nai guk eutsi.

Ezberdintasun nagusi horretaz at, 2. estrofa berdintsu dago bi kopietan, azken bi lerroak izan ezik: “Illun naizen guztian / egidazu argi” (M4S) – “Arantzan zauden orrek / lagun, Ama, neri” (OSJ-3). 1. eta 3. estrofak, berriz, aski ezberdinak dira bi aldaeratan; hona hemen OSJ-3 sortakoak:

1 Emen gaituzu pozez,
Ama maiten ori;
zu ikusi ta ikustera
gatzaizkizu etorri.
Izar distiratzaile
eder zoragarri,
errukiz xamur xamur
dituzu begi bi.

3 Pekatuak aitortu
goi-damuz zintzoki,
artu anima garbiz
aingeruen ogi;
gure asabengandik
auxe guk ikasi;
euskal-oitura zarrai
sendo nai guk eutsi.

Mitxelenaren kopiako aldaera aukeratu zuten funtsean Arantzazuko koruak eta doinuaren harmonizatzaileek; aldaketaren batzuk eginez, ordea, 1933tik aurrera behintzat: a) Leloko 3. lerroa “inpernurantz amilka” –kopia bietan berdin zegoena–, “inpernurantz egin du” bihurtu zen; b) Bigarren estrofako lehen bi puntuak ordenaz trukatu egin zituzten, oin-oharrean adierazi dudanez; c) Bigarren estrofako azken bi lerroak, OSJ-3 sortako aldaeratik hartu zituzten: “Arantzan zauden horrek / lagun, Ama, neri”.

Berehalakoan arrakasta handia izan zuen “Arantzazu aldean” abestiak. 1930eko Cánticos para las funciones mensuales de San Antonio, Ntra. Sra. de Aránzazu, la Purísima y nuestro seráfico Padre San Francisco liburuxkan lekua eman zioten –abesti horrixe bakarrik, Arantzazukoen artean–: Leloa eta lehen bi estrofak, M4S-tik hartuta, geroko aldaketak egin aurretik.

Joan Jose Ndad. Garmendiak korurako bi moldaketa egin zituen (6 ahots mixto eta organoa): a) Leloa eta 1. eta 2. estrofak (aldaketak egin aurretik) (ik. AAB: 066); b) Leloa eta 2. estrofa (aldaketak eginda) (ik. AAB: 065); gaztelaniazko testu eta guzti, argitaratu zuen: Arantzazu aldean. Reina del Aloña, Barcelona: Lit. de Impresión de Música de Joaquín Mora, 1933, 6 or.

Geroagokoa da L. Zelaiaren harmonizazioa (korua, ahots bat eta organoa): Arantzazu-aldean. Reina de Aloña (Bilbao: Talleres Ordorika, 1947) (ik. AAB: 110); berau izan da ezagunena eta abestuena Arantzazun. Leloa eta 2. estrofa aukeratu zituen, gaztelaniazko testu eta guzti. Beste harmonizazio bat ere egin zuen Zelaiak; Eresbilen dago eskuizkribua (A421/429) (ik AAB: 109).

Askoz geroago, Gotzon Aulestiak 2. estrofaren doinuaren harmonizazioa landu zuen. Titulua: “Arantza artean zaude” (Eresbil, e/AUL-01/d-01).

Juan Carlos Irizarrek bere Arantzazu pieza instrumentalean sartu zuen kanta honen doinua, bere erara harmonizatuta (ik. Natura CDa, 2004, 9. pieza). –Zelaia eta Zabala-ren abizenak nahastuta edo, bigarrenari egotzi zion bertan doinuaren autoretza–.


 AAB: 065-066

 AAB: 109-110

 AAB: 143-144

© 2023 arantzazu