Jose Ignazio Arana jesuitak leku apartekoa betetzen du Arantzazuko kanten sorkuntzan. Santutegiko Latinitate eskolan ikasi zuen mutikotan; gero jesuita eginda, Arantzazuri oso atxikia jarraitu zuen. Bereziki 1881 inguruan lankidetza-harreman estua eduki zuen Arantzazu santutegiko eta fraideen komunitateko arduradun zen Jose Epelderekin, azkoitiarra berau ere, Arana bezala.
Abesti-testu bakoitzean seinalatu ditut musikariak, beren konposizioak olerkion gain landu dituztenak. Gainera haren abestitestuen zatiak ere jaso izan ditu zenbait musikarik, bere doinuei egokitzeko: Salbatore Mitxelenak, Joan Urteagak, etab. Aranak baditu bertsoak ere, Arantzazuko Andre Mariari eskainiak “Aloña-peko agerkera” titulu pean; Arantzazuko Bertso berriak liburukian doa (ADK-IV).
Abesti-testuak sortzeaz gain, Arantzazuko kantagintzaren eragile ere izan zen Arana, bere lagun Epelderekin batera. Horren adierazgarri dira hona ekarritako bi eskuizkribuok: bata Epelderi idatzitako gutuna, eta bestea, berari bidalitako 1881eko erromesaldirako kanten liburuxka-proiektua eta aurkibidea. Hitz eginak ziren nonbait bi lagunak horretaz; landutako aurkibidearen azalpentzat idatzi zion gutuna. Aldatuxea argitaratu zuten proiektua: sarreran xehetasunez aurkeztu dudan Ama Virgina Aranzazucoaren condaira... (AVAC). Beste gutun bat ere bada Arantzazuko artxiboan, Aranak bere adiskideari lehenxeago bidalia, eta liburuxkaren proiektua aipatzen duena, non gainera olerki-lehiaketaren bat antolatzea proposatzen baitio aita Epelderi –geroago, 1886an, antolatuko zuten horrelako lehiaketa Arantzazutik–.
© 2024 arantzazu