Arantzazuko balada eta kopla zaharrak. (Osagarria)Izar eder bat argitu zan-ta,
abantau nintzan gabean,
beren [sic] argitan ibili nintzan
zazpi legua bidean,
egunerako ailegau nintzan
Arantzazura goizean.
Iturria: OEA, 23. dok.
AKDB, 215. erg.
Aldaera labur hau ezberdin samarra da AKDB-ko gai bereko bestelako aldaera ugarietatik. Omaetxebarriak ez dakar ez iturririk eta ez lekukorik; berak bildu eta jasoa ote zuen? Kantatzeko doinurik ere ez zuen proposatu.
“Izar eder bat...” hasten diren aldaera askotxo dago AKDB-n, hamaika denetara: “Izar eder bat argitu zala”, “Izar eder bat agertu zan da”, “Izar eder bat argitu zan-da”, “Izar eder bat ateratzen da”... Batzuk labur-laburrak, besteak luzeagoak. Hona hamabien iturri nagusiak eta AKDB-ko erregistro-zenbakiak: REA/JK, 53-54 (048. erg.) – REA/JK, 55 (bi doinu; 049. erg.) – REA/JK, 124 (2) (120, erg.) – OEA, 20. dok. (211. erg.) – OEA, 22. dok. (214. erg.) – OEA, 23. dok. (215. erg.) – EERV, 675-676 (248. erg.) – EERV, 682-683 (249. erg.) – EERV, 683-684 (253. erg.) – EERV, 685 (268. erg.) – DCV, VII, 596. zenb., 817-818 or. (EERV, 684; 267. erg.).
REA/JK-ko lehen hirurak argitaratu zituen Igone Etxebarriaren ABK-k (hirugarrena “Ama Birjina eguna da-ta” M. Lekuonak jasotako kantaren bigarren parte bezala). Beste zortziak jaso ditut hemen. Kantaren sei aldaera, doinu eta guzti bildutakoak, Arantzazuko Abestien Bilduma-n ere jasota daude.
Bada “Izar ederrak argi egiten dau” hasten den Arantzazuko balada bat ere (3 ahapaldi, AKDB, 037. erg.), Azkuek bildu, eta ABK-k argitaratua zuena (47. or.). Berdin-berdin hasten diren beste bi, ordea –Azkuek bildutakoak horiek ere– ez dira Arantzazuri buruzko baladak, eta ez daude Arantzazuko Bilduman. Hala ere, AKDB (datu basean) jasota daude, Arantzazukoarekin konparatu ahal izateko: 244. erg. eta 245. erg.