Storyteller template

dut kantagai

Menu
  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Storyteller template

dut kantagai

  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Arantzazuko kanta berriak

Aurkibidea


  • 00.- Sarrera
    • Sarrera

  • 01.- Jose Ignazio Aranaren Abesti-testuak
    • Ama Birjina Arantzazukoari (1881)
    • Ama Birjina Arantzazukoari Agur ona edo salbea (1881)
    • Azken agurra Ama Birjinari (1881)
    • Itsasoko izar Birjina (1881)
    • [Arantzazuko Ama Birjina] (1950?)

  • 02.- XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • [Agur, agur, agur, Maria] (1881)
    • Ama Birjina Arantzazukoari agurrak (1881)
    • Zortzico a la Virgen de Arantzan-zu (1881)
    • Arantzazuko Birjina Amari erregu bat (1881)
    • Gozos a Ntra. Sra. de Aránzazu (1881/1920?)
    • Arantzazuko Birjinari Laukoak (1881)
    • Zortziko Haundia Maria Arantzazukoari (1881)
    • [Arantzazutik degu albiste berria] (1886)
    • Bertso berriak, Arantzazuko peregrinaziorako jarriak (1886)
    • [Ama maite Mariak] (1886)
    • [Salbe errugabeko] (1886?)
    • a la Sma. Virgen de Arantzazu (~1890)
    • Aloñako artzaia (1898)
    • [Txoragarrizko berri gozoa] (1899)
    • [Ongi etorri gure artera] (1899)
    • [Arantzazuko Ama Maria] (1899)

  • 03.- XX. Mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Zer egun pozgarria (~1910?)
    • Aloña Mendi[ko euskal erregina] (1910?)
    • Arantzazuko Miren Garbiari [obertikia] (1912)
    • Arantzazuko Andre Mariari abestiak (1912)
    • Arantzazuko Ama Birjinari bederatziurrena (1915)
    • Gozos a la Santísima Virgen (1915)
    • Errukiz begira iguzu. Otoia (1917)
    • Arantzazura (1918)
    • Bene-benetan maite zaitugun Ama (1918?)
    • Nere Ama Birjina (1918)
    • Gorantz [dijoaz nere begiak] (1918)
    • Ama laztan bat (1918)
    • Arantzazuko Ama Maite (1918)
    • Arantzan zu?... (1918)
    • [Arantzazun Maria] (~1918?)
    • Arantzazu aldean (1918)
    • Izar eder-eder (1918?)
    • Gipuzkoaren herrizai nagusi (1918)
    • Zure oinetan, Ama (1918)
    • Nere poza Arantzazuko Andre Maria (1918)
    • Agur orbangabeko (1918)
    • Goazen Arantzazura (1918)
    • Aurrera (1918)
    • Zera Zu Jesusen (1918)
    • Goazen poz-alai [Arantazura] (1918)
    • Gipuzkoako zaindariari (1918)
    • Arantzazuko Amari (1) (1918)
    • Arantzazuko Amari (2) (1918)
    • Zaindu zazu, Ama Miren (1918?)
    • Arantzan zu? (1920)
    • Arantzazuko ama neskutsa[ren kanta] (1921)
    • Aloñapeko [Ama] (1897 + 1921)
    • Atsekabe Garratzetan (1921)
    • Ene Ama arantzazukoa (1921)
    • Arantzazuko Andre Mariari abestiak (1923)
    • Deitu Zugana...! (1923)
    • Donostiatik etorri gera (1924)
    • Arantzazu aldean (1928)
    • Hainbat edertasun (1929)
    • Himno a la Virgen de Arantzazu, Patrona de Guipúzcoa (1931)
    • Sabatina
    • Aloña mendian (1934)
    • Agur zuri, Birjin Arantzazuko Salve Mater (1935)
    • Gora, gora, Frantziskoren semeak (1935)
    • Eusko Frantziskotar Ereserkia (1935)
    • Otoitza [Arantzazuko Ama]
    • Arantzazuko Amari (1) (1935)
    • Arantzazuko Amari (2) (1935?)
    • [Agur, oi Arantzazuko]
    • Arantzazuko anaidiaren eresia (1936)
    • [Euskaldunen Ama Kutun] (1936)
    • Mendi gain-gainean (1946)
    • Arantzazura bidian (1949)
    • Arantzazuko Ama (1949?)
    • Arantzazun berri bat (1950)
    • Oi Arantzazu! (1950)
    • Txoko goxo, Arantzazu (1950)
    • Arantzazura [erromerian] (1950)
    • Arantzazuko Ama (1952)
    • Arantzazu mendiko (1954)
    • Arantzazuko agurra
    • Arantzazuko Amari poz-jarioak (1954)
    • Arantzazuko Ama maite (1956)
    • Otoia (1956)
    • Arantzazuko Birjin laztana (1956)
    • Arantzazuko Ama
    • Aloña. Arantzazuko mendi abestia (1956?)
    • Agur Arantzazuko (1) (1956)
    • Agur Arantzazuko (2) (1956)
    • Arantzazuko Ama Birjinari (1956?)
    • [Arantzazuko Ama]
    • Arantzazuko [fraide Gazteak] (1956)
    • Eskaria (1958)
    • Arantzazun (1962)
    • Arantzazu! (1964)
    • Arantzazuko Ama Birjina. Bertsoak (~1970)

  • 04.- Salbatore Mitxelena
    • Zazpi Ahizpatxo (1949)
    • Arantzazuko kanta (1949)
    • Herriarena ala praileena? (1949)
    • [Ermitatxo bat] (1949)
    • Oñatiarrak [Errodrigokin] (1949?)
    • Kristau animak (1949)
    • Zeruak non nahi dun... Hantxe! (1949)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (1) (1949-1952)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (2) (1949-1952)
    • Uxo Mandataria (1947-1952)
    • Ardi txuriak (1949-1952)
    • Egunsentia (1949)
    • Ermitatxoa eidazu... (1949)
    • Aida txuri! aida gorri! (1949)
    • Zazpi ahizpatxo (1947-1952)
    • Arantzan zu? (Zazpi Ahizpatxo) (1949)
    • Lore ta Izar (1947)
    • Hegatan (1949)
    • Sorginak (1949)
    • Boga, marinela (1949)
    • Terranoba kaietan (1949)
    • Itxasoan urak haundi (1949)
    • Zaldibarko neskatxarena (1949)
    • Alargunarena (1949)
    • Zure errukizko (1881-1949)
    • Zuk zer dezu, Arantzazu? (1946-1949)
    • Arantzazu erre zanekoa (1949)
    • Basilika berriarena (1952)
    • Horra Eliza jasoa! (1952)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (3)
    • Gure Oroitz

  • 05.- Bitoriano Gandiaga
    • [Harkaitzeko elorria] (1959)
    • [Hementxe, hemen dago] (1951-1955)
    • Artaso [lotan] (1972)
    • Aizkorriko kurtzeari (1994)
    • Andre Maria Zeruetako (1993-1999)
    • Andre Mari, zure elorria (1993-1999)
    • Andre Mari Elorriko (1993-1999)
    • Tiriki, tauki, tauki (1972)

  • 06.- Iñaki Beristain
    • Arantzazu Liturgiakoa
    • Txoko Argi, Arantzazu
    • Ez dugu bakerik
    • Oi Arantzazu!
    • Erromesen arreba (1993)
    • Arantzazuko Ama on
    • Amets Kabi (2003)
    • Otoitz Leku (2003)
    • Pizkunde egunsentia (2003)
    • Agur, agur

  • 07.- Arantzazu eta Ainhoa
    • Begira zazu, Maria
    • Arantzako Ama Birjinari (1924)
    • Arantzazurat, Ainhoa gaindi

Bilatzailea

Zure errukizko (1881-1949)

Testua: A. Arruti; J. I. Arana; S. Mitxelena
OKA-1969, 36-38 or.
Doinua: Herri-doinua (Mitxelenak moldatua)
OKA-1969, 16. kanta, 36. or.
– AAB: 153, 228, 271; 098; 157 –

  1. Zure errukizko begiak, Ama,
    arren itzuli izkidazu.
    Negarrez dagon seme gaixoa
    gozatutzen badakizu.
    Ama zera-ta semien alde
    zuk zer egingo ez dezu?
    Gure saminak gozatutzeko
    zaude bai hor arantzan zu!
    (Antonio Arruti)

  2. Hortikan zaude Euskal Herriko
    seme gaixoen begira;
    gaur zure seme hoien kontrako
    etsaiak ugari dira.
    Zugana gatoz, Ama maitea,
    zure mantupe argira.
    Ixuri zazu zure indarra
    euskal bihotzen erdira.
    (J. Ignazio Arana)

  3. Ondamenaren lainotan dagon
    beheko munduari ihes,
    Mendi Santuko eguzkitara
    gatozkizu bizi nahiez.
    Gure bizitza ta itxaropena
    zu bakarrikan zeranez,
    eutsi ta salba gaitzazu, Ama,
    zure arantza horren babes!
    (Salbatore Mitxelena)

  4. Zure babesak pozten bagaitu,
    berriro gogoz mundura,
    afaltokitik ikasle ahulak
    atera ziren modura.
    Gure anaiei adieraziz
    berri on pozgarri hura,
    Jesusen bide askatzailea
    ekarri digun mentura.
    (Iñaki Beristain)

Kanta honen testuaren konposizioa oso berezia izan da. Badirudi aurrenik Antonio Arrutiren ahapaldi hori hartu zuela begitan Mitxelenak; poeta frantziskotarraren 20 ahapaldiko “Gorantz” olerkiaren azkena da hori (ik. Antonio Arruti, Olerki galduak (Ed.: Joeba Intxausti), Donostia: Elkarlanean, 1998, 254-256 or.); hitz bat bakarra aldatu zuen Mitxelenak: ‘negarrez’, jatorrizko ‘samiñez’ hitzaren ordez. Ondoren Arantzazuko beste olerkari eta abesti-testuen sortzaile ezagun J. Ignazio Arana jesuitaren “Arantzazuko Ama Birjina” kanta ospetsuan ipini zuen begia, eta bertako 6. ahapaldia aukeratu zuen, Arrutirenari eransteko, lerro bat aldatuz hemen ere: “etsaiak ugari dira” idatzi zuen “etsaiak pranko badira” lerroaren ordez. Azkenik Salbatorek berak sortu zuen hirugarren ahapaldia, aurrekoen neurri berekoa: zortziko nagusian, alegia. Horra abesti-testua osatuta, OKA liburuan aurkitzen duguna, ahapaldi bakoitzaren autoretza aitortuta. Askoz beranduago –agian 1995ean, abestia berriro grabatzeko orduan– erantsi zion I. Beristain koru zuzendari eta idazleak bere laugarren ahapaldia.

Kanta honen lehen estrofari dagokionez, S. Mitxelenak oso gogokoa zuen A. Arrutiren “Gorantz” poema, eta baliagarri ikusi zuen Arantzazuko kantak sortzeko. Hemengo honetaz gain, beste bi kanta ere eratu zituen –“Gorantz dijoaz” eta “Ama laztan bat”– “Gorantz” poemako ahapaldietako bat edo beste aukeratuz. Liburu honetan bertan ikus daitezke beste bi kanta horiek.

Herri-doinua du, zortziko nagusiaren aldaeretako bat; eta Mitxelenak bi ahotsetara edo duora moldatu zuen. Gerora erakarpen handia izan du abesti honek kantarien, musikarien (konposatzaile eta harmonizatzaileen) eta kanta-grabatzaileen artean.

Aurrenik Estanislao Sudupek harmonizatu zuen, 4 ahotsetara moldatuz, OKA-ko doinutik abiatuta, eta bertako testua jasoz (Eresbil-en horren eskuzko partitura jatorrizkoaz gain, kopia inprimatua aurki daiteke, zatitxo bat falta bazaio ere: E/SUD-01/R-03; Arantzazuko Musika Artxiboan ere badira, noski, horren kopiak, bertako koruak abestu izan zuenez: AranMusArtx, D 19. M. Idoiagak, bere aldetik, organoko laguntza gaineratu zion OKA-ko kantari (AAB: 271) –lehen ahapaldia bakarrik–. ARAM CDan OKA-ko kanta abestu eta grabatu zuten, I. Beristainek idatzitako 4. ahapaldia gaineratuta, esanda geratu denez.

M. Idoiagak berak, bestalde, OKA-ko “Alargunarena” kantaren doinua egokitu zion hemengo testu honi, bere aldetik organoko laguntza erantsiz (ik. Arantzazuko korua edizio digitalean, IV. Maria, 12. kanta). Gainera Peñagarikanok (Pedro Peñagarikano frantziskotarrak) bestelako herri-doinua egokitu zion hemengo testuari, hiru ahotsetara harmonizatuta (AAB: 157); horren kopia –eskuzkoa– aurki daiteke Arantzazuko korua kanta sortan ere (IV. Maria, 30. kanta).

“Zure errukizko” kantak badu laugarren doinua ere –1 ahots eta organoa–. Nondik dator hori? Luis Iruarrizagak “Haurtxo txikia sehaskan dago” kantaren herri-doinua egokitu zion “Déjame, Madre, en tu dulce seno” hasten den abesti-testuari, organoaren laguntza gaineratuz (ik. L. Iruarrizaga, Obras completas, t. II, Madrid: Ed. Conculsa, 1949, 128-130 or.; AAB: 098). Testu horrek ez du zuzenean zer ikusirik Arantzazuko A.M.-rekin. Gainera Miguel Manzazo musikari eta musikologoak erlijiozko abesti-testu maxkal horietakotzat jo izan du “Déjame, Madre, tu dulce seno” hori.

Mitxelenak osaturiko “Zure errukizko” testuari benetan ederra eta inspiratua deritzot. Eta M. Idoiagari Iruarrizagak baliaturiko eta landuriko doinu eta harmonizazioa iruditu zitzaion baliozkoa horri egokitzeko; eta horrela egin zuen, haren partitura osoa eskuz kopiatuz, eta gaztelaniazko testuaren azpian S. Mitxelenarena idatziz. Arantzazuko Musika Artxiboko eskuizkribuaren fitxak Idoiaga ematen du harmonizazioaren autoretzat; baina Iruarrizagarena hartu zuen berak, Arantzazuko abesti bihurtzeko nolabait.


AAB: 153

AAB: 228

AAB: 271

AAB: 098

AAB: 157

© 2023 arantzazu