Storyteller template

dut kantagai

Menu
  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Storyteller template

dut kantagai

  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Arantzazuko kanta berriak

Aurkibidea


  • 00.- Sarrera
    • Sarrera

  • 01.- Jose Ignazio Aranaren Abesti-testuak
    • Ama Birjina Arantzazukoari (1881)
    • Ama Birjina Arantzazukoari Agur ona edo salbea (1881)
    • Azken agurra Ama Birjinari (1881)
    • Itsasoko izar Birjina (1881)
    • [Arantzazuko Ama Birjina] (1950?)

  • 02.- XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • [Agur, agur, agur, Maria] (1881)
    • Ama Birjina Arantzazukoari agurrak (1881)
    • Zortzico a la Virgen de Arantzan-zu (1881)
    • Arantzazuko Birjina Amari erregu bat (1881)
    • Gozos a Ntra. Sra. de Aránzazu (1881/1920?)
    • Arantzazuko Birjinari Laukoak (1881)
    • Zortziko Haundia Maria Arantzazukoari (1881)
    • [Arantzazutik degu albiste berria] (1886)
    • Bertso berriak, Arantzazuko peregrinaziorako jarriak (1886)
    • [Ama maite Mariak] (1886)
    • [Salbe errugabeko] (1886?)
    • a la Sma. Virgen de Arantzazu (~1890)
    • Aloñako artzaia (1898)
    • [Txoragarrizko berri gozoa] (1899)
    • [Ongi etorri gure artera] (1899)
    • [Arantzazuko Ama Maria] (1899)

  • 03.- XX. Mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Zer egun pozgarria (~1910?)
    • Aloña Mendi[ko euskal erregina] (1910?)
    • Arantzazuko Miren Garbiari [obertikia] (1912)
    • Arantzazuko Andre Mariari abestiak (1912)
    • Arantzazuko Ama Birjinari bederatziurrena (1915)
    • Gozos a la Santísima Virgen (1915)
    • Errukiz begira iguzu. Otoia (1917)
    • Arantzazura (1918)
    • Bene-benetan maite zaitugun Ama (1918?)
    • Nere Ama Birjina (1918)
    • Gorantz [dijoaz nere begiak] (1918)
    • Ama laztan bat (1918)
    • Arantzazuko Ama Maite (1918)
    • Arantzan zu?... (1918)
    • [Arantzazun Maria] (~1918?)
    • Arantzazu aldean (1918)
    • Izar eder-eder (1918?)
    • Gipuzkoaren herrizai nagusi (1918)
    • Zure oinetan, Ama (1918)
    • Nere poza Arantzazuko Andre Maria (1918)
    • Agur orbangabeko (1918)
    • Goazen Arantzazura (1918)
    • Aurrera (1918)
    • Zera Zu Jesusen (1918)
    • Goazen poz-alai [Arantazura] (1918)
    • Gipuzkoako zaindariari (1918)
    • Arantzazuko Amari (1) (1918)
    • Arantzazuko Amari (2) (1918)
    • Zaindu zazu, Ama Miren (1918?)
    • Arantzan zu? (1920)
    • Arantzazuko ama neskutsa[ren kanta] (1921)
    • Aloñapeko [Ama] (1897 + 1921)
    • Atsekabe Garratzetan (1921)
    • Ene Ama arantzazukoa (1921)
    • Arantzazuko Andre Mariari abestiak (1923)
    • Deitu Zugana...! (1923)
    • Donostiatik etorri gera (1924)
    • Arantzazu aldean (1928)
    • Hainbat edertasun (1929)
    • Himno a la Virgen de Arantzazu, Patrona de Guipúzcoa (1931)
    • Sabatina
    • Aloña mendian (1934)
    • Agur zuri, Birjin Arantzazuko Salve Mater (1935)
    • Gora, gora, Frantziskoren semeak (1935)
    • Eusko Frantziskotar Ereserkia (1935)
    • Otoitza [Arantzazuko Ama]
    • Arantzazuko Amari (1) (1935)
    • Arantzazuko Amari (2) (1935?)
    • [Agur, oi Arantzazuko]
    • Arantzazuko anaidiaren eresia (1936)
    • [Euskaldunen Ama Kutun] (1936)
    • Mendi gain-gainean (1946)
    • Arantzazura bidian (1949)
    • Arantzazuko Ama (1949?)
    • Arantzazun berri bat (1950)
    • Oi Arantzazu! (1950)
    • Txoko goxo, Arantzazu (1950)
    • Arantzazura [erromerian] (1950)
    • Arantzazuko Ama (1952)
    • Arantzazu mendiko (1954)
    • Arantzazuko agurra
    • Arantzazuko Amari poz-jarioak (1954)
    • Arantzazuko Ama maite (1956)
    • Otoia (1956)
    • Arantzazuko Birjin laztana (1956)
    • Arantzazuko Ama
    • Aloña. Arantzazuko mendi abestia (1956?)
    • Agur Arantzazuko (1) (1956)
    • Agur Arantzazuko (2) (1956)
    • Arantzazuko Ama Birjinari (1956?)
    • [Arantzazuko Ama]
    • Arantzazuko [fraide Gazteak] (1956)
    • Eskaria (1958)
    • Arantzazun (1962)
    • Arantzazu! (1964)
    • Arantzazuko Ama Birjina. Bertsoak (~1970)

  • 04.- Salbatore Mitxelena
    • Zazpi Ahizpatxo (1949)
    • Arantzazuko kanta (1949)
    • Herriarena ala praileena? (1949)
    • [Ermitatxo bat] (1949)
    • Oñatiarrak [Errodrigokin] (1949?)
    • Kristau animak (1949)
    • Zeruak non nahi dun... Hantxe! (1949)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (1) (1949-1952)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (2) (1949-1952)
    • Uxo Mandataria (1947-1952)
    • Ardi txuriak (1949-1952)
    • Egunsentia (1949)
    • Ermitatxoa eidazu... (1949)
    • Aida txuri! aida gorri! (1949)
    • Zazpi ahizpatxo (1947-1952)
    • Arantzan zu? (Zazpi Ahizpatxo) (1949)
    • Lore ta Izar (1947)
    • Hegatan (1949)
    • Sorginak (1949)
    • Boga, marinela (1949)
    • Terranoba kaietan (1949)
    • Itxasoan urak haundi (1949)
    • Zaldibarko neskatxarena (1949)
    • Alargunarena (1949)
    • Zure errukizko (1881-1949)
    • Zuk zer dezu, Arantzazu? (1946-1949)
    • Arantzazu erre zanekoa (1949)
    • Basilika berriarena (1952)
    • Horra Eliza jasoa! (1952)
    • Errodrigotxo Baltzategiko (3)
    • Gure Oroitz

  • 05.- Bitoriano Gandiaga
    • [Harkaitzeko elorria] (1959)
    • [Hementxe, hemen dago] (1951-1955)
    • Artaso [lotan] (1972)
    • Aizkorriko kurtzeari (1994)
    • Andre Maria Zeruetako (1993-1999)
    • Andre Mari, zure elorria (1993-1999)
    • Andre Mari Elorriko (1993-1999)
    • Tiriki, tauki, tauki (1972)

  • 06.- Iñaki Beristain
    • Arantzazu Liturgiakoa
    • Txoko Argi, Arantzazu
    • Ez dugu bakerik
    • Oi Arantzazu!
    • Erromesen arreba (1993)
    • Arantzazuko Ama on
    • Amets Kabi (2003)
    • Otoitz Leku (2003)
    • Pizkunde egunsentia (2003)
    • Agur, agur

  • 07.- Arantzazu eta Ainhoa
    • Begira zazu, Maria
    • Arantzako Ama Birjinari (1924)
    • Arantzazurat, Ainhoa gaindi

Bilatzailea

[Txoragarrizko berri gozoa] (1899)

Testua: Toribio Alzaga
Musika: Buenabentura Zapirain
Chanton Piperri, Leipzig: Imp. de Breitkopf & Härtel, 1899, 144-151 or. 
– AAB: 033 –

  1. Txoragarrizko berri gozoa
    bihotz pozkidagarria,
    lasterka nator kontatutzera,
    aitu bezate egia.

  2. – Ez degu ezer jakin beharrik.
    – Horren berri ona al da?
    – Hoberik ezin izan liteke.
    – Orduan kontatu, bada.

  3. Baltzategiko Rodrigo artzaia,
    Antxo Txapel deitzen dana,
    Aloña mendi tontor-tontorran
    zan goiz-goizetikan juana.

  4. Han bat-batian agertu zaio
    arantza zorrotz gainian
    zeruetako Ama Birjina,
    Jesus dabela besoan.

  5. Dio: – Harritua uzten nazu:
    Ama Maria! Arantzan zu?
    Poztutzen gaitu berri on honek,
    zenbat ez liteke esan.

  6. Baina nola da, Ama Birjina
    agertutzia arantzan?
    Zuen arteko gudu zitala
    ikusirikan nolakua zan

  7. Non nahi zenduten agertutzia,
    arantza zorrotza [sic] ez bazan?
    Non nahi zenduten agertutzia
    arantza zorrotza ez bazan?

  8. Birjina hauxe bere Erregintzat
    hautatu du Euskal Herriak,
    beregandikan izango ditu
    zeruko ontasun guziak.

  9. Horregatikan berarengana,
    pasarik laster mendiak,
    pozez beterik dijoaz danak,
    jaun eta nekazariak.

  10. Zure semetzat hartu gaitzazu,
    Ama Maria, Arantzazu.
    Guazen, gu ere, guazen lasterka,
    guazen danak berihala,
    ikusi dezan Ama Mariak
    bere semeak gerala.

  11. Zaudete ixilik, ez hori esan,
    ez batzuek ez bestiak.
    Anai odol-ixurtzaliak
    ez dira Amaren semiak.

  12. Zuen bihotzak arkitzen dira
    gorrotoz oso betiak.
    Ama Birjinak ez ditu hoiek nahi,
    Ama Birjinak nahi ditu bihotz garbiak.

Txanton Piperri operaren 3. ekitaldiko 5. eszenako testua da hemengo hau. Ezaguna da Alzaga–Zapirain-en operaren hirugarren ekitaldiak Arantzazuko Andre Mariaren aurkikuntzak ekarri omen zuen bake sozialaz diharduela. Ekitaldia Berastegin gertatzen bada ere, Arantzazu da erreferentzia nagusia. Alde horretatik operaren 3. ekitaldi osoa esan daiteke Arantzazuko kanta dela, hirutan banatua: Hemengo hau eta ondoren datozen biak: “Ongi etorri gure artera” eta “Arantzazuko Ama Maria”.

Hemengo zati hau laster ikasi zuen nonbait herriko jendeak, eta Arantzazuko balada edo kanta zaharren artean hasi ziren kantatzen herritarrak. Horrelakoen ahotatik jasota iritsi da, iritsi ere, Arantzazuko Kanta Zaharren Bildumara: kantaren lehen hiru bertsoak. Bi aldetatik eta bi aldaeratan etorri zaigu: bata I. Omaetxebarriak bildua nonbait (OEA sorta, 16. dok.), eta bestea, Oñatiko Bidaurretako Kaietana anderearengandik norbaitek jasoa. Zerbait ezberdinak dira bata bestetik, eta baita T. Alzagaren testuarekiko ere. Bietan jatorrizko bigarren ahapaldia janda dago. Alzagaren jatorrizko testu osoa ekarri nahi izan dut hona, 12 ahapalditan banatuta.

Kaietanaren ahapaldiak kanta luzeago baten barruan iritsi ziren, REA/JK koaderno nagusian (23-24 or.); “Agostuaren amabosgarren” balada klasikoarekin hasten da hori. I. Omaetxebarriak, ordea, lau kanta ezberdin identifikatu zituen emakumearen testu luzean, eta horietako bat, apartekoa, hemengo honetako 1., 3. eta 4. bertsoak.

Salbatore Mitxelena ondo konturatu zen Kaietanaren “Txoragarrizko berri gozoa” kanta laburtua ez zela inolako balada edo Arantzazuko herri-kanta zaharra jatorriz, eta nondik zetorren ere jakin zuen, bere Aboz abo liburuan idatzitako oharrean aditzera eman zuenez: “Hau ez da kanta-zarra, Zapirainen “Txanton Piperri” euskal operaren zati bat baizik” (Ahoz aho. Arantzazuko Kanta Zaharrak [ADK, IX], 79. or., 63. oharrean).

Ez dakit horretaz konturatu zen Antonio Zabala, zeren eta bere Euskal Erromantzeak. Romancero Vasco (EERV) liburuan benetan balada zati direnekin batera argitaratu baitzuen. Igone Etxebarriaren Arantzazuko Baladak edo Kanta Zaharrak (ABK) liburuak, ordea, ez zuen baladatzat hartu nonbait, eta kanpoan utzi zuen.


AAB: 033

© 2023 arantzazu