Storyteller template

dut kantagai

Menu
  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Storyteller template

dut kantagai

  • ABK (Osagarria)
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Arantzazuko Balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazuko balada “bateratuak”
    • 1. Eranskina: Arantzazuko Bildumako Arrateko baladak
    • 2. Eranskina: Arantzazuko Bildumako bestelako balada, kopla eta kantak
    • 3. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Gaubeiletako kantak
    • 4. Eranskina: Arantzazuko Erromesen Nekaldi-kantak
  • Arantzazuko kanta berriak
    • Aurkibidea
    • Sarrera
    • Jose Ignazio Aranaren abesti-testuak
    • XIX. mendeko beste autoreen abesti-testuak
    • XX. mendeko abesti-testuak urtez urte eta autorez autore
    • Salbatore Mitxelena
    • Bitoriano Gandiaga
    • Iñaki Beristain
    • Arantzazu eta Ainhoa
  • Bilatzailea
  • Erosi

Arantzazuko balada eta kopla zaharrak. (Osagarria)

Aurkibidea_


  • 00.- Sarrera
    • Sarrera orokorra

  • 01.- Arantzazuko balada eta kopla zaharren aldaerak eta puskak
    • Arantzazura egin det promes
    • Izar eder bat ateratzen da (1)
    • Izar eder bat ateratzen da (2)
    • Izar eder bat argitu zan-ta (3)
    • Izar eder bat ateratzen da (4)
    • Izar eder bat atera zaigu (5)
    • Izar eder bat ateratzen du (6)
    • Izar eder bat ateratzen da (7)
    • Izar eder bat ateratzen da (8)
    • Egune zala egune zala (1)
    • Egune zala ta egune zala (2)
    • Eguna zala, eguna zala (3)
    • Eguna zala ta eguna zala (4)
    • Egune zala, egune zala (5)
    • Mundu honetan gura dabenak (1)
    • Mundu honetan gura dabenak (2)
    • Mundu honetan nahi dituanak (3)
    • Harri landuaz egina dago
    • Orazio eder egin ziozkan
    • Errodrigotxo Baltzategiko (1)
    • Errodrigotxu Baltzategiko (2)
    • Rodrigo Baltzategi (3)
    • Rodrigo deritxona (4)
    • Errodrigotxo Galtzategiko [sic] (5)
    • Txoragarrizko berri gozoa
    • Artzai Rodrigo Baltzategiko
    • Artzaritxoa, artzaritxoa
    • Artzai ontxoa
    • Ai artzaitxoa, ai artzaitxoa
    • Hementxe ere gerta zitzaion
    • Zure ardiak ongi dabiltza
    • Oñatiarrak, oñatiarrak (1)
    • Oñatiarrak Oñatikuak (2)
    • Oñatiarrak, oñatiarrak (3)
    • Goazen hortikan gora
    • Neure Ama Birjina (1)
    • Neure Ama Birjine (2)
    • Harmailatan altuan dago (1)
    • Harmailaetan altuan dago (2)
    • Harrimailatan altuan dago (3)
    • Abuztuaren hamabosteko (1)
    • Abuztuaren hamabosgarren (2)
    • Abuztuaren hamabosgarren (3)
    • Abuztuaren hamabosgarren (4)
    • Abuztuaren hamabosgarren (5)
    • Birjina Amaren bezpera da-ta (1)
    • Birjina Amaren bezpera da-ta (2)
    • Birjina Amaren bezpera da-ta (3)
    • Arantzazura bidea luze (1)
    • Arantzazura bidea luze (2)
    • Arantzazura bidea luze (3)
    • Arantzazura bidea luze (4)
    • Birjina Amaren eguna da-ta (1)
    • Birjiniaren gaba da gaur-ta (1)
    • Birjiniaren gaba da gaur-ta (2)
    • Birjinearen gaba da-eta (3)
    • Birjinearen gaba da gaur-ta (4)
    • Birjinearen gaba dogu-ta (5)
    • Hamabost pausuz konponitzen da
    • Pausu santuak ongi kontatzen
    • Birjina Arantzazuko
    • Arantzazu aldean
    • Abuztuaren hamabosgarren
    • Jaunak halaxen nahi izanikan
    • Rodrigok esan zien
    • Pausua baratz botaten zuan
    • Ia dirade hirurogei urte
    • [Ama Arantzazuko]
    • Arantzazura nua nua (1)
    • Arantzazura nua nua (2)
    • Arantzazure joan behar dot
    • Ez zaitezte ibili
    • Arantzazu mendiko (1)
    • Arantzazu mendiko (2)
    • Arantzazu mendiko (3)
    • Arantzazu mendiko (4)
    • Arantzazu mendiko (5)
    • Arantzazu mendiko (6)
    • Arantzazu mendiko (7)
    • Arantzazu mendiko (8)
    • Arantzazu mendiko (9)
    • Aitak artajorrara agindu ezkero
    • Ama Birjina Arantzazuko
    • Arantzazuko Birjina
    • Gure Ama Birjina
    • Aida txuritxo!
    • [Maitia, goazemazu Arantzazura fit]
    • Arantzazu banua, ez daukat dirurik
    • Uriko jaia baita
    • Aizkorriko kurtzeko
    • Altuan Arantzazu, bajuan Oñati
    • Bide batean topatu nuen
    • Txalopin-txalo, txalo, txalo
    • Jesus esanda hasitzen gera
    • Perretxikotan nenbilenian
    • Arantzazu, zer dakazu?

  • 02.- Arantzazuko balada “bateratuak”
    • Ai artzaintxoa, ai artzaintxoa
    • Arantzazuko poema
    • Errodrigotxo Baltzategiko

Bilatzailea

Birjina Amaren bezpera da-ta (1)

1 Birjina Amaren bezpera da-ta
goazen Arantzazura,
Santa Luziren begi ederrak
argi egiten digula.
   
2 Arantzazura bidea luze,
hara orduko kantsatu,
Birjina Ama ta bere Semea
bidean ditut topatu.
   
3 Kontseju (Burubide) on bat eman zidaten
Ama-semeen artean,
ona ta umila (apala) izan nendila
munduan nintzan artean.
   
4 Ai artzaintxoa, ai artzaintxoa,
nere esan bat egizu:
Ait'ori ere zurgina da-ta
honera bidal ezazu.

 

Lekukoa: Krisostoma Bengoetxea (Lekeitio) /
Juliana Etxarri (Etxarri-Larraun)
Biltzailea: Resurrección M. Azkue
Iturria: OEA, 30. dok. (ik. AIZ, 205-206 or.)
— CPV, VIII, 25-620, 747-748 or.—
AKDB, 223. erg.

CPV-en hiru aldaera daude “Birjiña Amaren bezpera da-ta” hasten direnak (VIII, 25-620, 47-748 or.; X, 24-829, 961-962 or.; X, 25-830, 962-963 or.). REA/JK-k horietako azken biak kopiatu zituen: bakoitzaren doinua eta lehen ahapaldia bakarrik: 1) REA/JK, 40. or. (ik. AKDB, 030. erg.), eta 2) REA/JK, 43. or. (ik. AKDB, 035. erg.).

CPV-ko lehenengoa da hemengo hau, Omaetxebarriak bere OEA-n jasoa. Doinuaren azpian, eta lekukoaren berri eman ondoren, honako oharra dakar Azkuek: “Cantó con otra letra en que se describe sosísimamente la vida de Santa Lucía. La letra está tomada de otra canción aprendida en Larraun (AN). Es una de los números del Cancionero Selecto, tomo IX, pág. 15. He aquí la letra, con adaptación castellana del folklorista”. Beraz, oharra ondo ulertuz gero, lekuko horrengandik ez zuen testu hau jaso, orrialde berean datorren doinua baino, bestelako hitzekin; eta Azkuek berak egokitu zion hemengo balada-aldaera Bengoetxearen doinuari.

Azkuek hor aipatzen duen “Cancionero Selecto” iturria ez dut egiaztatzerik izan; baina hemen berak egokitutako testua beraren CPV-ko beste aldaeretako baten, Etxarrriko Juliana Etxarrik kantaturikoaren, lehen lau ahapaldiak dira (ik. CPV, X, 24-829, 961-962 or.), hango hitzen batzuk “zuzenduta”, euskara garbiaren izenean edo: kantsatu > nekatu, kontseju > burubide, umila > apala. Bestalde, hango ‘artzaitxo’ forma hemen ‘artzaintxo’ bihurtu da (ik. AKDB, 222. erg.).

Azkuek berak, Bengoetxearen jatorrizko testua ere transkribatu ondoren, honako oharra dakar (748. or.): “La letra arriba transcrita [hemengo hau, alegia] está íntimamente relacionada con el romance Arantzazura, que figura en el siguiente volumen. Su melodía original se publicará al lado de las dos del lindísimo romance”. “Arantzazura” titulua eman zion balada hori “Arantzazura egin dut promes” hasten da: Lakuntzako Martina Lanz-ek kantatua (CPV, X, 15-820, 948-949 or.; ik. AKDB, 221. erg.).

I. Omaetxebarriak bere “Rodrigo, el hijo del carpintero” artikuluan argitaratu zuen hemengo testua, CPV-ko “Birjiña Amaren bezpera da-ta” hasten diren hiru aldaerak bateratuz, besteak beste, Errodrigoren balada osatu eta “berreraikitzeko” ahaleginean edo (ik. AIZ, 205-206. or.).

Parentesi arteko hitzak Azkuek idatzitakoak dira, Juliana Etxarriren testua doinuari egokitzean, jatorrizkoak “zuzendu” nahian. Omaetxebarria jatorrizkoetara itzuli zen bere argitalpenean. Bide beretik jatorrizko “kantsatu” idatzi dut, Azkueren ‘nekatu’-ren ordez (2. ahapaldian), Omaetxebarriak ‘nekatu’ idatzi bazuen ere.

 
What do you want to do ?
New mail

© 2023 arantzazu